Inwoners Drentsche Aa-gebied willen klimaatmaatregelen, maar niet in het zicht

REGIO - In het kader van het project ‘Energietransitie Drentsche Aa’ heeft kenniscentrum NoorderRuimte begin dit jaar een onderzoek uitgevoerd in het Drentsche Aa-gebied. De initiatiefnemers, de Natuur en Milieufederatie Drenthe en BOKD, willen graag weten hoe inwoners van het gebied tegen het besparen en opwekken van energie aankijken. En wat dit mag betekenen voor hun woonomgeving? Het doel is het ontwikkelen van een gedragen inwonersvisie voor de energietransitie in het gebied. Op de enquête reageerden 154 inwoners. Uit de eerste resultaten blijkt dat de meeste van deze inwoners klimaatactie in het gebied belangrijk vinden, maar het liefst wel onzichtbaar en kleinschalig. En vooral met inachtneming van de bijzondere erfgoed- en natuurwaarden in het gebied.

Uit de enquête blijkt dat 52,6 procent van de deelnemers 20 jaar of langer in het gebied woont en 29 procent familie heeft die van oorsprong uit het gebied komt. Dat suggereert een verbondenheid met het gebied, met de kenmerkende gebouwen, de dorpen en het landschap. Tot 26 procent van de deelnemers woont in een beschermd pand en is bewust bezig met de impact die veranderingen op de omgeving kunnen hebben. Wat ook opvalt is dat maar liefst 76 procent van de deelnemers vrijwilligerswerk doet.

Een ding staat als een paal boven water: inwoners van het Drentsche Aa-gebied vinden landschap en natuur belangrijk. Voor zichzelf, maar ook voor de gemeenschap. De meest gewaardeerde elementen zijn de natuur en wandelgebieden, rust, stilte en duisternis, de Aa, beken en stromen, maar ook de afwisseling tussen natuur en agrarische gebieden. Maar er zijn ook zorgen, bijvoorbeeld over de kwaliteit van drink- en grondwater (49 procent) en de afname van biodiversiteit (70 procent).

Vanuit een perspectief van klimaatverandering vindt 87 procent van de inwoners klimaatactie (heel) belangrijk. Voor wat betreft zichtbaarheid van energieopwekking is het duidelijk: 40,5 procent vindt dat energieopwekking vanaf een afstand (beperkt) zichtbaar mag zijn en 43,9 procent vindt dat het niet zichtbaar mag zijn. Vergelijkbare resultaten komen naar voren bij de vraag welke energiemaatregelen acceptabel zouden zijn. Voor onzichtbare en kleinschalige maatregelen is meer draagvlak dan zichtbare en grootschalige maatregelen. Daarbij moet rekening worden gehouden met de waarden die het Drentsche Aa-gebied kenmerken en bijzonder maken: de rust, ruimte en duisternis, natuur en biodiversiteit, karakter van het beekdalenlandschap, de kwaliteit van drink- en bodemwater, effecten op het woongenot en het historisch karakter van esdorpen. Deze waarden en het aanwezige erfgoed maken verduurzaming nog niet zo eenvoudig. 61 procent van de deelnemers geeft dat ook aan. Ondanks deze moeilijkheid hebben veel inwoners al iets gedaan aan verduurzaming van hun woning. In de meeste gevallen gaat dit om de isolatie van de gebouwschil (het dak, de vloer, muren en ramen), de verlichting en zonnepanelen. De belangrijkste redenen hiervoor zijn comfort, energielasten en energiebesparing.

In het project ‘Energietransitie Drentsche Aa’ ondersteunen BOKD en de Natuur en Milieufederatie Drenthe lokale groepen in het Drentsche Aa-gebied met het opstellen van verduurzamingsplannen. Om tot een gedragen langjarige aanpak te komen voert kenniscentrum NoorderRuimte een onderzoek uit, waarin in vier fasen in kaart wordt gebracht hoe inwoners van het Drentsche Aa-gebied naar de energietransitie kijken. De enquête is de eerste fase, de resultaten zijn recent besproken met een tiental inwoners uit het gebied. In het najaar worden de eindresultaten van het project ‘Inwonersvisie Energie & Landschap Drentsche Aa’ gepresenteerd. Daarnaast worden er kennissessies georganiseerd: op woensdag 22 juni vindt er een kennissessie plaats over het verduurzamen van erfgoed, waaronder monumentale woningen. Alle geïnteresseerden zijn daarbij van harte welkom.